Aanraking is een gevoelig onderwerp

Al eerder schreef ik over aanraking, en het blijft mij raken hoe ver we van elkaar afstaan. Is het de vrees voor klachtenprocedures, is het de vrees voor agressie? Of zijn we totaal vergeten wat aanraking is door social media. Is aanraking het swipen over je beeldscherm? Ik ken veel mensen die wegkruipen in een digitale wereld en die het contact verloren zijn met zichzelf en met de fysieke ander. Ze glimlachen niet naar je, vermijden oogcontact, maken geen praatje en durven de ander niet aan te raken. Ik kom het regelmatig in mijn praktijk tegen dat mensen bewust een massage afspreken om erachter te komen wat aanraking werkelijk is en hoe het voelt.

Angst voor aanraking

Ken jij ook mensen die het een beetje gênant vinden om de ander aan te raken. Waarvan je geen knuffel hoeft terug te verwachten omdat ze het maar overdreven klef gedoe vinden? In Nederland heerst geen knuffelcultuur, maar is dat altijd zo geweest? Door de invloed van andere culturen verandert de knuffelcultuur langzaam, maar het is nog steeds raar voor velen.

We zitten het liefst allemaal op een eigen stukje, een eilandje zonder brug, of in een tuin met een grote muur eromheen. We hebben geen interesse, tonen geen betrokkenheid. We begraven ons liever in de digitale wereld waar we alles mooi kunnen maken. Want als je kwetsbaarheid toont, kun je afgewezen worden. Terwijl juist het tonen van die kwetsbaarheid tot verbale aanraking leidt. Je kan de ander raken die op zijn/ haar beurt wordt getriggerd in emoties.

Hoe word jij geraakt

Verbale aanraking

Sta jij open voor een ander? Ben je oordeel loos en ontvankelijk? Als we de ander zo benaderen, creëren we veiligheid en ruimte voor het tonen van kwetsbaarheid. Als we eerlijk en kwetsbaar durven te zijn dan raken we elkaar verbaal aan doordat we vanuit ons hart spreken. Dat kan alleen als we er zeker van zijn dat de ander ons niet zal uitlachen, onze woorden zal betwisten of ze tegen ons zal gebruiken.

Ga eens voor jezelf na, wanneer je door wat een ander tegen je zei, geroerd werd? Wat maakte dat je dit zo raakte? Ik heb het uiteraard over positieve beroering. Ga ook eens na wanneer jij jezelf kwetsbaar toonde en sprak vanuit je hart. Direct, zonder omwegen. Hoe voelde dat? Hoe reageerde de ander daarop?

Non-verbale aanraking

Glimlach jij makkelijk naar een vreemde? Zoek je oogcontact of vermijd je dat juist? We worden geroerd als we ervaren dat de ander ons werkelijk ziet. Maar hoe weten we dit?

Uit onderzoek is gebleken dat we uitstekende lezers zijn van non-verbale signalen en dat we daar meer waarde aan hechten dan aan wat er letterlijk gezegd wordt. Dus als iemand zegt dat hij trots op je is, terwijl zijn blik afdwaalt, dan geloven we dat niet en worden we niet geraakt. Terwijl, als de ander zich naar ons toebuigt als we praten, humt en knikt en met ons mee resoneert in onze emoties dan voelen we ons op en top gezien en verbonden.

Lichamelijke aanraking

Sta jij open voor echte aanraking? Laat je het toe? Ik bedoel dan tot in de kern rakende lichamelijke aanraking. Als je wordt aangeraakt heeft dat een ontspannend effect, het vergoot je weerbaarheid en vermindert je angst. Het draagt zelfs bij tot verlichting van pijn en een snellere genezing. Niet voor niets wordt er gesproken over het knuffelhormonen oftewel oxytocine. Aanraking versterkt bovendien je bewustzijn. Tot slot stimuleren we met aanraking de verbinding met een ander en vergroten we het altruïsme van die ander.

Wat is altruïsme?

Even een kleine zijstap naar altruïsme. Altruïsme of onbaatzuchtigheid is een handeling, een gewoonte of een ethische doctrine. Het woord is voor het eerst gevormd in 1851 door de filosoof Auguste Comte (1798 – 1857), afgeleid van het Latijnse woord “alter” (een ander) in de betekenis van onbaatzuchtig in tegenstelling tot het veel oudere woord egoïsme.

Uit onderzoek blijkt dat bij altruïsme empathie een belangrijke rol speelt. Doordat wij mensen in staat zijn met empathie ons in te leven in de gevoelens en ervaringen van een ander, zijn we bereid die ander te helpen. Uit hersenonderzoek blijkt dat, als de partner in een laboratorium pijnschokken wordt toegediend, de toekijkende partner dezelfde pijnreactie in de hersenen laat zien. Wij zijn dus in staat de pijn van de ander te voelen alsof het onszelf overkomt en als we genoeg om de ander geven, zelfs bereid om van plaats te wisselen. Het lijkt waar, zien lijden doet vaak meer pijn dan het directe lijfelijke lijden. Dit verklaart ook waarom mensen met een antisociale persoonlijkheidsstoornis of narcistische persoonlijkheidsstoornis (in films is de mix hiervan beter bekend als psychopaten) in staat zijn tot gruwelijke daden. Ze beschikken niet over het vermogen tot empathie en voelen daarmee niet wat ze een ander aandoen.

Kan altruïsme een oplossing zijn voor een wereld die zichzelf ten gronde richt?

Laten we bekijken wat we zelf kunnen doen. Om te beginnen wordt elk mens gelukkiger van een glimlach en een vriendelijk gebaar. We worden echter ook gelukkiger als we ons hart volgen en in ons hart ligt de kern altruïsme. Vriendelijkheid en hulp bieden aan hen die wij mogen, oftewel die we tot onze groep rekenen, maakt ons ook gelukkiger. Ons vermogen tot empathie helpt ons daarbij. Echter, door stress (daar is het weer), een steeds vluchtigere, onnadenkende manier van leven, alsook vooroordelen en angst raken we steeds verder verwijderd van onze kern en daarmee zijn we dus minder altruïstisch aan het worden.

Onwetendheid en onverschilligheid bedreigen de band met een ander meer dan verschillen in cultuur of persoonlijkheid.

Tips om meer altruïstisch te worden:

1. Glimlach vaker naar een ander, ook als het een vreemde is
2. Laat je minder leiden door angst en meer door vertrouwen
3. Geef en help vanuit je hart, dus zonder iets terug te verwachten. Je zult merken dat je daar gelukkiger van wordt dan je te richten op wat je wil hebben
4. Mediteer of wandel. Door rust in je denken en voelen te creëren ben je beter in staat in het hier en nu te leven waardoor je ook ontvankelijker wordt voor de signalen vanuit je omgeving
5. Treed een ander met vriendelijkheid tegemoet. Blijkt de ander dit niet te beantwoorden dan kan je altijd nog concluderen dat je vriendelijkheid aan deze persoon niet besteed is
6. Generaliseer niet. Negatieve generalisaties zijn de doodsteek voor vertrouwen en vriendelijkheid. Dus als de kassabediende bij de JUMBO onaardig tegen je doet, concludeer dan niet dat alle kassabedienden onaardige mensen zijn
7. Leg je mobiele telefoon wat vaker aan de kant en durf echt in de ogen van een ander te kijken. Uit onderzoek blijkt dat al na een blik van 5 minuten onze vooroordelen smelten en we de ander beter kunnen zien voor wie hij / zij echt is. Als je 5 minuten makkelijk volhoudt kan je het ook langer rekken…
8. Wees vriendelijk voor jezelf. Vanuit die vriendelijkheid zal je ook een ander minder wantrouwend kunnen benaderen
9. Heb begrip voor jezelf. Vanuit dat begrip groeit het begrip voor een ander
10. Leef je in een ander in. Empathie is een cadeau, een wijsheid en een brug waardoor je uiteindelijk je eigen eenzaamheid kunt verminderen
11. … en boven alles: SMILE and LOVE in ABUNDANCE

Maar nu weer terug naar het onderwerp, “aanraking is een gevoelig onderwerp”

Leren aanraken

Aanraken is iets dat we moeten leren. We worden veel te weinig aangeraakt. Als we als baby en kind geknuffeld werden dan mogen we van geluk spreken. Niet iedereen heeft dat van huis uit meegekregen. Maar dat is echt niet de schuld van je ouders want wat zij niet geleerd hebben kunnen ze ook niet overdragen. En hoe vaak heb jij je ouders zien knuffelen als kind? Als jij je ouders niet hebt zien knuffelen is het niet zo raar dat je zelf deze vorm van aanraking uit de weg gaat en vreemd vindt.

Gelukkig zitten we in een kentering. Er zijn steeds meer mensen die het fijn vinden om wel aangeraakt te worden. Onder de jongeren zie ik een belangrijke ontwikkeling, ik volg al een tijd de eigentijds jongeren beweging en zie dat daar een sterke behoefte en draagvlak is voor een knuffelcultuur. Ik vind dat prachtig om te zien.

De behoefte aan aanraking zit in ons wezen verankerd en toch is het niet vanzelfsprekend. Onze behoefte aan aanraking moet daar eerst voor aangeraakt worden. Men zegt wel eens: “Je kunt niet missen wat je nooit gehad hebt.” We weten soms niet dat we aanraking missen tot het moment dat we liefdevol aangeraakt worden en we voelen hoe we tot in onze tenen ontspannen.

Recent nog had ik een jonge vrouw op mijn massagetafel, ze is eind dertiger jaren. Een jaar geleden bevallen van een prachtige dochter. Voor het eerst in haar leven had ze de stap gemaakt naar een masseur. Tijdens de massage vloeide de spanning weg en kon ze de liefde en aandacht waarmee ik de massage gaf, ontvangen. In de nabespreking kwam ook haar dochter aan bod, en dat ze nu ze wist hoe fijn en ontspannen een massage kan zijn en voelen dat ze haar dochter nu meer zou gaan masseren. Iets wat zij van haar ouders niet had mee gekregen. Het raakte haar diep tot op celniveau.

Ik heb de indruk dat een vele lichamelijke ‘spanningsklachten’ terug te leiden zijn tot een gemis aan aandacht volle aanraking. Tijdens massage wordt bewuste aanraking vanuit verschillende massagestromingen toegepast om pijnklachten te verlichten, ontspanning en energie te bevorderen en ook om beter in contact te komen met jezelf.

Huidhonger

Wat een mooi woord. Ik hou van dat woord. Het betekent een hunkering naar aanraking oftewel een honger van de huid (en de mens achter of in die huid) naar aanraking door een ander (en door de huid van die ander).

• Ga eens voor jezelf na of jij wel voldoende en op jouw manier aangeraakt wordt?
• Onderzoek welke aanraking(en) voor jou betekenis had(den)…
• Wat werd er bij je geraakt?
• Is de gevoelige snaar geraakt?
• Heb je jouw klank kunnen laten klinken?
• Ervaar jij misschien klachten die te maken hebben met een tekort aan aanraking?
• Durf jij jezelf aan te raken?
• Hoe en door wie word je het liefst aangeraakt?

Oefeningen om jezelf aan te raken:

Laten we beginnen bij onszelf. Voor velen is het jezelf met aandacht aanraken niet gewoon.

Aanraken voor beginners:
Pak je hand zachtjes vast met de andere en streel jezelf over je hand. Onderzoek eens hoe dat voelt.
Voel je jouw eigen liefdevolle aanraking?
Voel je de warmte en zachtheid van je huid?
Je kunt dit uitbreiden door jezelf met lekkere lotion of olie in te smeren.
Doe dit met aandacht voor elk plekje en bekijk daarbij je huid aandachtig.
Wat valt je op?
Dus niet zoals gewoonlijk even snel en gedachteloos na het douchen met enkel als motivatie dat het goed is tegen het uitdrogen van je huid.
Besteed daarbij ook aandacht aan je voeten.
Je wordt dag in dag uit gedragen door je voeten, dat is een hele taak. Ze brengen je van A naar B.
Geef je voeten een weldadige massage of voetbad met aandacht.

Liefde voor jezelf:
Geef jezelf een positieve boodschap door middel van aanraken, bijvoorbeeld door jezelf te omarmen.
Leg je handen kruislings op je schouders, armen en bovenrug.
Je kunt jezelf aaien, stevig beetpakken of een vriendschappelijk kneepje geven. Precies zoals jij dat bij een ander zou doen.
Ook nu geldt, doe het met aandacht en liefde.
Deze oefening kun je toepassen om jezelf te troosten.

Verbinden met jezelf:
Leg je hand op je buik, net iets onder je navel (ook wel het navelchakra of sacraal chakra).
Voel de warmte van je hand op je buik en andersom.
Voel hoe je ademhaling op en neer gaat. Probeer een naar je hand toe te ademen in gedachten.
Deze oefening is prettig als je moeite hebt met inslapen of als omgevingsprikkels je even te veel worden.

Neem je tijd voor deze oefeningen. Aandacht en rust is essentieel.

En dan nu de ander aanraken …

Sommigen zijn beter in het aanraken van een ander dan van zichzelf, omdat ze de behoefte van een ander beter aanvoelen dan hun eigen behoefte. Er zijn ook mensen die eerst moeten leren wat liefdevolle aanraking is, voordat ze het bij een ander kunnen toepassen.

Wil jij gaan starten met het bewust aanraken van een ander? Dan is het een goede manier om te beginnen met de vraag of je de ander een knuffel mag geven.

Geloof me, als jij dat in je hart zo voelt, zal dat in de meeste (maar niet alle gevallen) wederzijds zijn. Let wel dat je verliefdheid of lust niet verwart met huidhonger. Wil je het jezelf makkelijk maken? Omring je dan met mensen die van zichzelf al makkelijk knuffelen en aanraken. Het is immers besmettelijk en voordat je het weet word ook jij losser en makkelijk in aanraken.

Ben je al een knuffelaar, dan vraag ik je dit eens bewuster te doen. Maak je hoofd leeg en maak echt contact met de ander. Of je nu kort of lang knuffelt, het gaat om de intentie en de gerichte aandacht. Let er ook op wat het met jou doet? Waar resoneert het in jou? Voel je de vibratie en energie van jezelf en de ander heen en weer bewegen?

Symbiose in aanraking

Als je een ander aanraakt die op dat moment in dezelfde gemoedstoestand of energie verkeert als jij, dan kan een vervloeing plaatsvinden. Schrik daar niet van. Het is het gevoel van … versmelten. Je hebt in dat moment het gevoel dat de grens tussen jou en de ander vervaagt. Ons vermogen tot symbiose wordt even aangewakkerd en dat is best fijn. Zolang jij prettig op je eigen benen kunt staan en er niet afhankelijk van wordt.

 

 

Vanaf de geboorte tot een jaar of vier heeft een kind een symbiotische relatie met zijn moeder. Dit is een logische overgang van de moederbuik naar de buitenwereld. Ook in liefdesrelaties en vriendschap hebben we geheel of gedeeltelijk een symbiotische relatie. Belangrijk is, denk ik, dat we hierin leren vrij en steeds vrijer te bewegen; tussen symbiose, separeren en onafhankelijk welzijn. De ander in een relatie bezit je niet en is niet je eigendom. Vrijheid in laten, in spelen, in knuffelen met anderen zal je relatie alleen maar voeden. Zo wordt de relatie een extraatje en is het geen ramp als het ooit breekt.

Objectconstantie

Dit is een psychoanalytische term voor: het weten dat de ander er voor je is en van je houdt, ook al is die niet in je nabijheid. Dit is ook bij aanraking van belang zodat we als het ware de handdruk of de aanraking kunnen blijven voelen als de ander weg is. Kun je dat? Dan kun je ook uit je lichaamsgeheugen putten, wanneer je behoefte hebt aan aanraking.

Niet alleen je hoofd, maar ook je lichaam heeft een geheugen. Soms reageert je lichaam zelfs al voordat je verstandelijk iets hebt waargenomen of overdacht. Lees mijn blog over de nieuwe snelweg.

Haastige spoed is zeld.. ….

Haast en een tekort aan aandacht doen noch de aanraking noch de beleving van die aanraking goed. Haast vind je terug in een te volle agenda en in alles waardoor je jouw aandacht over te veel prikkels moet verdelen. Uit onderzoek blijkt dat de introductie van social media de concentratiecurve van jongeren aanzienlijk heeft verkort. Bovendien verslechterd social media ons unieke menselijke vermogen tot empathie. Onze mobiele telefoon verstrooit onze aandacht. Het goede nieuws: jongeren kunnen na een week afkicken van social media hun empathie en aandacht weer herstellen.

Besef jij door het lezen van dit artikel dat je aanraken of het aangeraakt worden moeilijk vindt, spannings- of pijnklachten hebt, of weinig contact met jezelf en je gevoelens ervaart? Dan zou je een massage kunnen overwegen. Wil jij meer en vaker aangeraakt worden, of wil je voelen hoe het is om met aandacht aan heel je lichaam aangeraakt te worden maak dan een afspraak. Het enige wat jij hoeft te doen is ontvangen.