In de Chinese geneeskunde is er een verschil in organen die Qi (levensenergie) produceren en opslaan, en organen die Qi transporteren zonder op te slaan en vervolgens zorg dragen voor de afvalverwerking. Dit zijn de Zang-fu organen, een verzameling organen die Qi in het lichaam produceren en reguleren.
Het zijn organen in het lichaam met een onderling verbonden functie die Qi produceren. In de westerse geneeskunde worden organen enkel gezien als anatomische structuren, maar een orgaan is veel meer dan een structuur. In totaal zijn er 12 organen, zes Zang en zes Fu.
Zang organen:
Zang (脏) verwijst naar de vijf (yin) organen. Collectief is hun primaire doel om Qi te produceren en op te slaan evenals Xue (bloed), Jinye (lichaamsvloeistoffen), Jing (essentie) en shen (Geest).
- Hart: verantwoordelijk voor de opslag van shen. Fysiek reguleert het bloed in de vaten en meridianen.
Emotioneel beheerst het vreugde en weerspiegeld gezichtseigenschappen.
1a. Pericardium: Aangezien er maar vijf zàng-organen zijn en zes yin-kanalen, wordt de resterende meridiaan toegewezen aan het Pericardium. Het orgaan is nauw verwant aan het Hart, en de vastgestelde hoofdfunctie ervan is om het Hart te beschermen tegen aanvallen van externe pathogene factoren.
Net als het Hart reguleert het Pericardium bloed en slaat het de shen (geest) op. Het overeenkomstige Yang-kanaal van het Pericardium is toegewezen aan de Sānjiaō (3 Voudige Verwarmer). - Milt: De milt is één van de meest dynamische organen. Het regelt het transport en de absorptie en de extractie van Jing wei (精微,meestal vertaald als voedingsessentie (soms ook jīng qì [精 气, essentie Qi]) en water van voedsel en drank, en de opeenvolgende distributie ervan naar de andere Zang -organen. De Milt is de bron van productie en wederzijdse transformatie (shēng-huà) van Qi en Xue (bloed). Tevens zorgt de milt ervoor dat de meridianen voldoende Xue bevatten. Lichamelijk reguleert het de spieren en ledematen.Emotioneel beheerst het, het nadenken.
- Long: De primaire functie van de long is om de Qi door het lichaam te verspreiden, het ontvangt Qi door de ademhaling en walmt het afval uit. Lichamelijk reguleert het de huid, het haar en een deel van de buitenkant (het deel van de immuniteit). Een goed werkend longorgaan zorgt ervoor dat de huid en het haar van goede kwaliteit zijn en dat het immuunsysteem sterk is en in staat is om ziekten te bestrijden. De normale richting van de long is naar beneden, wanneer de long Qi “rebelleert” gaat deze omhoog, waardoor hoesten en hijgen worden veroorzaakt. Wanneer de long zwak is, kunnen er huidaandoeningen zijn zoals eczeem, dun of broos haar en een neiging tot verkoudheid en griep.
De long is verzwakt door droogte en de emotie van verdriet of door verdriet. - Nier: De nier is een dynamisch orgaan. Het is verantwoordelijk voor het insluiten van shishi , ( ook wel de thuisbasis van de Zhi [志, Wilskracht] genoemd), die richting geeft aan conceptie, ontwikkeling, geboorte en groei. Water is een belangrijk element en het staat in nauwe verbinding met de Blaas. Fysiek is het verantwoordelijk voor het produceren van merg dat de hersenen vult en de botten controleert. De nieren worden vaak de “wortel van het leven” of de “wortel van de pre-hemel Qi” genoemd.
- Lever: De primaire functie van de lever is om te waarborgen dat Qi vrij door de meridianen kan stromen. Dat betekent ook het ontstoppen en leeg laten lopen (疏泄: shū-xiè) van Qi in de meridianen. De vrije stroom van Qi zorgt op zijn beurt voor de vrije stroom van emoties, bloed en water. De lever slaat ook bloed op en onderhoudt de pezen. De vitaliteit van de lever weerspiegelt zich in de nagels.
Fu organen:
Fu (腑) verwijst naar zes (yang) organen. Collectief, is hun primaire functie om voedingsstoffen over te brengen en te verteren zonder ze op te slaan en om afval uit te scheiden.
- Maag: De maag wordt beschouwd als van primair belang in TCM. Hier worden voedsel en water eerst verteerd en wordt Qi voeding geëxtraheerd. Nadat voedsel is verteerd, wordt het naar de Dunne darm gestuurd voor verdere zuivering. De Maag en het gekoppelde orgaan, de Milt, worden geassocieerd met het element aarde en de emoties van angst en stress.
- Dunne darm: De dunne darm verbindt zich met de Maag en de belangrijkste functie ervan is om de voeding die gedeeltelijk door de maag werd verteerd verder te zuiveren van een troebele in een heldere substantie. Na zuivering transporteert het de heldere substantie door het lichaam, terwijl de troebele stof wordt verdreven.
- Dikke darm: De belangrijkste functie van de Dikke darm is om het afvalmateriaal uit de Dunne darm te ontvangen, het vochtgehalte te absorberen en de rest in ontlasting te vormen om te worden uitgescheiden. Pathologische veranderingen van de Dikke darm zullen leiden tot disfunctie van deze transportfunctie, resulterend in losse ontlasting en obstipatie. De functie van de Dikke darm is het sterkst tussen 05:00 en 07:00 uur volgens de Chinese orgaanklok.
De dikke darmmeridiaan communiceert met de long (肺), waarmee het extern-intern gerelateerd is. De twee gekoppelde organen worden geassocieerd met het metalen element (金) en de emotie van verdriet. - Blaas: In tegenstelling tot de westerse geneeskunde, waar de blaasfunctie de opslag en uitscheiding van urine is, heeft de blaas in de Traditionele Chinese Geneeskunde uitgebreide functies, waaronder hoe vloeistoffen worden getransformeerd tijdens de urineproductie. Vloeistoffen worden nog steeds vanuit de Dunne darm naar de Blaas gestuurd voor opslag, maar de Blaas mogelijkheden zijn afhankelijk van de Nier yang. Als de Nier yang-deficiënt is, heeft de Blaas mogelijk niet voldoende Qi en warmte om vloeistoffen goed in urine te transformeren. Dit kan resulteren in overdreven heldere urine die vaker moet worden uitgescheiden. De Blaas communiceert met het Zang orgaan de Nier. Beide worden geassocieerd met het element water en de emotie van angst.
- Galblaas: De Galblaas is verbonden met de Lever (zang) en zijn primaire functie is om de overgebleven qi van de Lever in gal om te zetten. In de Zangfu- theorie van de Chinese geneeskunde heeft de galblaas niet alleen een spijsverteringsrol, maar wordt hij ook gezien als de zetel van de besluitvorming.
- Sanjiao: Opgemerkt moet worden dat de Sanjiao geen westers anatomisch equivalent heeft. Grofweg kan worden gedacht aan 3 zones van jiao voor de organen in de romp van het lichaam.
De 3 jiao zijn:- Bovenste jiao (上 焦): houdt het hart en de long vast
- Midden jiao (中 焦): houdt de milt en maag vast (middelste Dantian)
- Lagere jiao (下 焦): houdt de nier en de urineblaas vast (onderste Dantian)San Jiao is een term die voorkomt in de traditionele Chinese geneeskunde (TCM). Verwijzingen ernaar zijn te vinden in de oudste Chinese medische teksten die beschikbaar zijn, waaronder de Huangdi Neijing en voor het eerst beschreven in de Qing-dynastie door Wu Jutong (吳 鞠 通, 1758-1836).Er is geen orgaan in de westerse geneeskunde dat overeenkomt met San Jiao, maar dat komt omdat de westerse geneeskunde het bindweefselnetwerk niet als een orgaan beschouwt. De drievoudige-verwarmer zelf is de manier waarop het bindweefsel de Thoracale, Abdominale en Bekkenholtes verdeelt. Deze compartimenten worden herkend als medisch verschillende delen van het lichaam die infecties en bloedingen kunnen afsluiten.
In de TCM-theorie is de San Jiao een yang-orgaan dat gepaard gaat met het Pericardium (Xin Bao), waarmee het yin-orgaan is geassocieerd. Yang (Fu) -organen zijn meestal hol, terwijl yin (Zang) -organen meer solide zijn. De 3 Voudige Verwarmer correspondeert perfect met het bindweefselnetwerk, zoals geïllustreerd door fascia; en de drie verwarmers vertegenwoordigen de faciale compartimenten van pleura-pericardium (borst), peritoneum (abdomen) en retroperitoneum (bekken).
De partner van San Jiao is de Galblaas meridiaan.
Van de San Jiao wordt ook gezegd dat het een metabolismemechanisme is dat lijkt op een ouderwets waterrad dat wordt gedraaid door inkomend water en dat Qi energie creëert voor het uitvoeren van een taak, zoals het malen van graan in het geval van het waterrad, of voor het metaboliseren en voedsel verteren in het geval van de San Jiao. De San Jiao is nauw verbonden met de Milt functies van transformatie en transport, met name het metabolisme van inkomende voedsel. De San Jiao is ook nauw verbonden met de nierfunctie in TCM. De San Jiao is echter niet beperkt tot één metabolismefunctie zoals de Milt of de Nieren, maar is een algemene metaboliser die op verschillende metabolisme behoeften kan worden toegepast.
Zang-fu als een Wu Xing- cyclus :
Zoals eerder vermeld, heeft elk van de Zang-fu- organen een yin-yang paar en volgt een Wu Xing- cyclus.
Wu Xing , wat zich vertaalt in de Vijf Fasen of Vijf Elementen, is het idee dat de verandering van de kosmos plaatsvindt in een cyclisch patroon van vijf stadia.
Dit betekent dat elk Zang – Fu paar overeenkomt met één van de vijf elementen en dat ze in een cyclische functie met elkaar interacteren. De onderstaande tabel helpt deze relatie te verduidelijken.
De vijf fundamentele stoffen maken en ondersteunen het leven. Aangezien de Zang-fu organen helpen bij de productie en het onderhoud van de stoffen, kan hun belang in de traditionele Chinese geneeskunde niet worden onderschat.
In mijn anders-dan-anders-massage gebruik ik een mix van methodes en technieken uit het westen en zeker ook uit de Chinese geneeskunst en Ayurveda.
Het is in mijn beleving de COCKTAIL van dit alles wat de massage anders dan anders maakt. Ervaar het zelf en maak een afspraak:
Peter Elshof says
Meestal lees ik geen blog artikelen. Dit artikel trok mijn aandacht en ik las het hele artikel met bewondering!
Uw schrijfstijl heeft me verrast.
Bedankt, een heel goed artikel wat goed in elkaar zit en goed is onderbouwd.