No Labels

Schieten labels soms hun doel voorbij?
Wat is er toch mis met mij? Wanneer je een diagnose krijgt kan dat een antwoord op die vraag bieden. Ineens begrijp je beter waarom je bepaald gedrag vertoont of ergens last van hebt. Maar het gebruik van zo’n diagnose, wat ook wel een label wordt genoemd, kan ook een keerzijde hebben.

Stempel

Labels geven ons soms een verklaring en inzicht in de problemen en klachten die mensen ervaren. Ze brengen begrip voor wat er aan de hand is en hebben daardoor voor veel mensen een positieve werking. Bovendien kunnen labels helpen om therapieën en behandelingsmethoden te vinden die hierbij passen, en de vergoeding hiervan. Toch kunnen labels ook een keerzijde en dus een negatieve invloed hebben.

Labels suggereren dat er een harde verklaring is voor iemands aandoening. een label kan ervoor zorgen dat er een bepaalde verwachting is van wat ienmand wel of niet kan. Labels plakken een bepaald verwachtingspatroon op iemand, terwijl niemand met een bepaalde aandoening hetzelfde is.

Dat laat vooral een stempel achter bij opgroeiende kinderen. een label kan tot gevolg hebben dat kinderen hun zelfbeeld naar beneden bijstellen. En dat terwijl hun identiteit nog volop in ontwikkeling is. Wie ze zijn, wordt door het label vaker verteld in een negatief verhaal. Hoe ga je dat nog veranderen? Je ziet dat vooral kinderen die een bepaalde diagnose krijgen sneller zeggen: ‘Dat kan ik niet want ik heb zusenzo label’ maar heeft het kind het al geprobeerd? Het geloof van een kind in zichzelf is van groot belang en mag niet door een label worden aangetast.

Van diagnose naar label

In de zorg zijn diagnosen belangrijk, zeker bij complexe zorgvragen waarbij langdurige zorg of ondersteuning nodig is. Maar als de diagnose een label wordt  kan dat schadelijk zijn.

Als je een zorgvraag hebt, wil je weten wat er met je aan de hand is en wat dat betekent voor je situatie. Veel mensen hebben dan behoefte aan een diagnose in de oorspronkelijke betekenis van het woord: ‘de situatie doorgronden’. Dit kan echter botsen met de manier waarop het zorgsysteem een diagnose vaak gebruikt: als een classificatie waarin je op basis van een aantal kenmerken ingedeeld wordt.

Het risico daarvan is dat de aandacht vooral uitgaat naar de kenmerken van het ‘hokje’ waar je in bent geplaatst. Is het borderline of autisme? Een dwangstoornis of hechtingsproblematiek? Ligt je IQ onder of boven de grens voor een verstandelijke beperking?

 

Hierdoor is er minder aandacht voor nuances in je persoonlijkheid, je levensverhaal en je initiele hulp- of zorgvraag. Het kan heel schadelijk zijn als het systeem op basis van een label aannames doet over wie je bent, hoe je je gedraagt en wat je nodig hebt.

Je bent niet alleen

Psychische diagnoses kunnen soms wel zinvol zijn, maar als je de unieke persoon uit het oog verliest, is het moeilijker om passende zorg te organiseren. De zorg kan dan immers volgens het systeem in orde zijn, want passend bij het label, terwijl iemand dat zelf niet zo ervaart. Labels suggereren een oorzaak die er niet is. Labels gaan over inzicht in problemen, klachten, symptomen en nooit over de oorzaak.

Een label geeft de indruk dat je niet de enige bent met klachten, met symptomen. Je bent niet alleen. Dat besef maakt voor veel mensen een groot verschil. Het is ook makkelijker om informatie te vinden als je weet op welk woord, label,  je moet zoeken. Met een label is het ook een stuk makkelijker om andere mensen te vinden die hetzelfde ervaren. Ook hier wordt er niet gesproken wat de onderliggende oorzaak is van de symptomen, de klachten of de levensloop van een bepaald persoon. Kortweg wordt je in een hokje geplaatst omdat je een zelfde ervaring hebt als anderen.

DSM, een handboek uit 1952

DSM is de afkorting van ‘Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders’. Dit is het handboek voor de classificatie van psychische stoornissen. De eerste DSM verscheen in 1952. In de loop van de jaren verschenen vernieuwde versies. Vanaf 2017 wordt in Nederland gewerkt met de DSM-5 of DSM-V.
Oorspronkelijk was het handboek bedoeld om eenheid te brengen in de vele interpretaties van diagnoses. Die eenheid was in eerste instantie nodig om goed onderzoek te kunnen doen, in verschillende landen waarbij iedere onderzoeker hetzelfde begrip zou kunnen definieren.  Ondertussen is de DSM – tot verdriet en ergernis van velen – verworden tot een instrument dat door zorgverzekeraars en gemeenten gebruikt en misbruikt wordt om te bepalen of een behandeling wel of niet vergoed kan worden op basis van een LABEL.

Keerzijde van het label

Enkele weken geleden boekte een vrouw van 48 een ontspannende massage. Bij binnenkomst verrade haar kleding direct de streng gereformeerde afkomst. Ze kwam vanwege diverse pijnklachten aan het bewegingsstelsel. Ze vertelde dat een vriendin van haar mij had aanbevolen omdat ik vaak een andere kijk heb op klachten. Eerder was ze bij haar huisarts geweest, die had haar het label fibromyalgie gegeven en haar verteld dat er weinig tegen te doen is, ze moet er maar mee leren leven.

Fibromyalgie. Een slecht afgebakend label dat voor veel artsen en hun trouwe patiënten voelt als een vergaarbak. Een label met voor- en nadelen. Een groot potentieel nadeel is dreigende passiviteit. Bij dokters, omdat het makkelijk is de diagnose te stellen en vervolgens aan te geven dat er geen goede behandeling is. Makkelijker dan een gesprek over dieper liggende oorzaken. En bij patiënten omdat ze de verantwoordelijkheid van zich af kunnen schuiven. Het is niet makkelijk om echt naar jezelf te kijken en te veranderen.
Patiënten vinden rust en acceptatie doordat klachten een naam hebben. Het helpt om te communiceren naar de omgeving. Om meer begrip te krijgen voor het lijden. Om serieus genomen te worden in je lijden. Kortom het helpt gezien te worden in je lijden, door jezelf en door anderen.

Nadat ik  haar volledige verhaal over haar pijnklachten had beluisterd vroeg ik naar haar sociale leven. Ze was getrouwd en had een groot gezin. Ze vertelde dat haar man aan schizofrenie leed (ook een label uit de DSM-V waarmee bedoeld wordt psychosegevoelig), net als een nog thuiswonende zoon. En de afgelopen weken was ze druk vanwege de verhuizing van haar gehandicapte, impulsbeheersingsgestoorde dochter, die na jaren eindelijk een plekje elders kreeg om te wonen. De jonge vrouw voldeed volgens de arts misschien aan de criteria voor fibromyalgie, maar bij mij in de praktijk ken ik geen labels. Het gesprek draaide om en ze vertelde over de enorme last en druk die zij op haar schouders had. Het gebrek aan tijd en ruimte voor zichzelf, het gebrek aan ontspanning. Ik benoemde dat ik mij kon voorstellen dat het zwaar is om alles te dragen wat zij te dragen had. Ze werd stil, minuten lang terwijl tranen over haar wangen rolde. Ze durfde het bijna niet te erkennen, uiteindelijk vertelde ze dat ze het echt heel zwaar heeft gehad. Vervolgens konden we echt in gesprek gaan over haar werkelijke klachten en mogelijke oplossingen.

Hoe anders zou dit gesprek gelopen zijn als een arts zich had gehouden aan een DSM-V diagnose fibromyalgie en haar vervolgens het gebrek aan behandelmogelijkheden had genoemd? Labels in de geneeskunde zijn een mooi als ze helpen te begrijpen, te behandelen, te genezen. Maar vergeet niet dat ze een keerzijde hebben. Het kan ook het begrijpen in de weg staan. En daar is een patiënt ( zoals een persoon in de zorg wordt genoemd) niet mee geholpen.

Helende werking van aanraking

Zoals gezegd ken ik in mijn praktijk geen labels, of hecht ik er weinig waarde aan.
In mijn boekenkast geen DSM-V, eerder een zeer diverse verzameling boeken over de Chinese orgaanklok, Meridianen, Chakra’s, Kabbala, Bronnen van het Licht, Helende Meesters, Itjing, Het lichaam liegt nooit, Orgasm unleashed, Aromatherapie, Aura Soma en veel meer.
Labels gaan over symptomen, gedragingen maar nooit over de oorzaak. En het is de oorzaak die ik wil elimineren.
Natuurlijk luister ik naar de klachten die je ervaart, naar de pijn die je voelt. Ik hang er geen label aan want jij bent uniek.
Mijn manier van werken is voorbij de klacht. Holistisch, energetisch op basis van 4 pijlers.

Mentaal Samen analyseren en doorvoelen we jouw klachten en ontdekken hoe je het om kan zetten in iets wat je uiteindelijk krachtiger maakt. Niets wat je overkomt is toeval!

Emotioneel Zowel in het gesprek als tijdens de lichaamsbehandeling help ik je om bij je gevoel te komen. Zo kan je (onbewuste) emoties verwerken en hoeven ze je dagelijks leven niet meer te beïnvloeden.

Fysiek Jouw lichamelijke gezondheid bepaalt je stemming en andersom. Met Shamballa, energetische massage, toonpunctuur, gerichte adviezen over voeding verbeteren we jouw vitaliteit.

Energetisch Je hebt verschillende energielagen: in je lijf, er omheen en een zogenaamde ‘zielslaag’. Door de tijd heen sla je ervaringen op in je energieveld. Door die opslag te ontladen voel je je lichter en kan je weer verder.

Tijdens een eerste massage lees ik de braille van je lichaam.
Wat wil jouw lichaam jou en mij vertellen?
Dat wat je lichaam mij verteld vertaal ik naar jou, daar hangen geen labels aan maar zijn handvatten om fysiek mee aan de slag te gaan.
Van mij ontvang je daarbij de energetische ondersteuning.

@andersdanandersmassage