Grenzen aangeven

Grenzen, waar zijn die? Hoe kom je er achter waar je grenzen liggen? Bedenk dat grenzen persoonlijk zijn. De ene persoon kan meer aan, dan de ander. De één kan het aan om de hele dag te werken en daarna nog te gaan sporten. De ander heeft meer behoefte aan rust en stilte als ze uit het werk komt. Vergelijk jezelf niet met anderen. Jij moet de ruimte nemen die jij nodig hebt. Als jij rust nodig hebt, moet jij die nemen. Een ander neemt die niet voor jou!

Grenzen aangeven

Grenzen aangeven betekent dat je durft te zeggen wanneer iemand:

• te veel van je verlangt,
• iets vraagt dat je niet wilt,

maar ook dat je tegen jezelf zegt dat het mooi genoeg is zo, of dat je erkent dat het je niet gaat lukken. Grenzen aangeven wordt als lastig ervaren. Hoe kan dat?

Voordat je grenzen kunt aangeven, zul je ze eerst aan moeten (leren) voelen. Let daarom op de signalen die je lichaam je geeft. Voel je je extreem moe na een dag werken en sporten? Dan weet je dat dit te veel voor jou is. Je lichaam heb je niet voor niets, luister naar wat je lichaam jou vertelt. Als je dagenlang hoofdpijn hebt, dan zal je toe moeten geven aan deze hoofdpijn. Daar kun je niet mee door lopen.

Zo ook in het grenzen aangeven: Voel je aan dat iemand over je grenzen heengaat? Dan zul je daar wat aan moeten doen.

Fysieke grenzen, mentale grenzen en emotionele grenzen

Er wordt een onderscheid gemaakt tussen verschillende soorten grenzen. De meest voorkomende grenzen zijn de fysieke grenzen en de mentale grenzen.

Fysieke grenzen

Fysieke grenzen worden ook wel lichamelijke grenzen genoemd.
Door hierin grenzen te stellen geef je aan wie je mogen aanraken en in welke mate ze dit mogen doen.

Mentale grenzen

Mentale grenzen geven je de mogelijkheid om je eigen mening te hebben en te vormen en daarnaast geven deze grenzen je de mogelijkheid om je gedachten te uiten. Niemand anders kan over jouw gedachten de baas zijn en je hoeft ook niet altijd mee te lopen in de gedachten van anderen.

Emotionele grenzen

Elk mens heeft zijn eigen emoties. Mensen om ons heen kunnen manipulatief werken. Je eigen emotionele grenzen maken je los van deze schadelijke invloeden van buitenaf en zorgen ervoor dat je eigen emoties een rol kunnen spelen.

Wanneer geef je grenzen aan?

Grenzen aangeven is niet lastig wanneer je precies weet wat de grenzen zijn. Als je de letterlijke grens oversteekt naar een buurland en je passeert daarbij een kenmerk (paal/ bord etc.) weet je dat je een grens overgaat. Echter: als je in een bos loopt, zonder markering, passeer je een grens zonder dat je er erg in hebt. Dit maakt grenzen aangeven zo lastig. Vaak ben je een grens al voorbij zonder dat je het door hebt.

Vaak ben je een grens al voorbij zonder dat je het doorhebt

Dit komt doordat je omstandigheden continu wisselen. Neem als voorbeeld eens overwerk. Normaal gesproken ben je niet te beroerd om een uurtje over te werken. Je belt naar huis waar het ook geen probleem is iets later te eten. Je werkt een uur langer door, rond je werk af, iedereen is blij en met een tevreden gevoel ga je naar huis. Dit tempo kun je wekenlang volhouden!

Laten we deze situatie eens als normale situatie beschouwen.

Wanneer ga je nou je grens voorbij? Het uur overwerken is toch geen probleem voor je? Echter: vanmorgen ben je vroeg wakker geworden. ‘ik heb slecht geslapen‘ mompel je tegen je partner en vertrekt naar je werk. Onderweg loop je vast in de ene vertraging na de andere. Het is chaos op je afdeling. Uitzendkrachten zoeken hulpeloos naar hoe ze iets moeten doen, je leidinggevende is heerlijk op vakantie, bij een andere afdeling wordt grondig gereorganiseerd en verbouwd, en jouw mailbox is het afgelopen weekend ontploft. Eén van de mails in je mailbox met prioriteit hoog bevat de vraag of je wilt overwerken. Wat doe je? Overwerken is toch nog nooit een probleem geweest voor je?

Waarom is grenzen aangeven moeilijk?

In zo’n situatie wordt het tijd om je grenzen aan te geven. Luister even naar je lichaam.
De gevolgen om in een dergelijke situatie toch door te zetten leidt tot stress, chronische stress en uiteindelijk burn-out. Daar is niemand me gebaat.
Jij niet, je partner niet en je werkgever niet.

Grenzen aangeven wordt vaak bemoeilijkt door gevoelens:

• Je wilt een ander graag een plezier doen en gaat in op zijn wensen
• Je bent bang dat de ander je niet meer waardeert en doet toch wat zij vraagt
• Anders zijn dan anderen wil je niet en je past je daarop aan
• Je bent bang voor een snel-opgeef-imago

Maar ook door normen en waarden:

• Als ik niet overwerk ben ik een mijn baan niet waardig
• Als ik niet naar dat feestje ga ben ik asociaal
• Ik moet het kunnen dus ik doe het (faalangst)
• Ik moet gewoon doen wat er van me gevraagd wordt

Waarom grenzen stellen belangrijk is

Wat zeg je in feite als je ‘nee’ zegt tegen iets dat je niet wilt, of op dit moment niet kunt?
Je zegt dan ‘JA’ tegen iets wat je juist graag wel wilt, of heel belangrijk is voor je.
Je bent niet lui als je je (over)werk afzegt om met je partner naar een feestje te gaan. Tevens ben je geen slechte dochter als je wat later bent op het etentje van je ouders.
Het gaat om de juiste balans. De balans die weet jij alleen, die kan niemand voor jou bepalen!
Door een duidelijk ‘JA’ voor de dingen die je echt belangrijk vindt, voel je je meer tevreden, meer gewaardeerd en bovendien rustiger.
Je hebt dan niet het gevoel continu nog iets te moeten.

De voordelen voor het stellen van grenzen:

• Je krijgt meer zelfvertrouwen: Door te doen wat je belangrijk vindt, krijg je meer zelfrespect en groeit je eigenwaarde
• Je heb minder last van vermoeidheid: Doordat je het niet iedereen naar zijn/haar zin hoeft te maken, hou je simpelweg meer energie over
• Je voelt je meer tevreden: Je doet wat je belangrijk vindt en dat voelt goed
• Je hebt minder stress: Je hebt minder op je bordje en overziet het beter

Grenzen aangeven in je relatie

In een relatie ga je er vaak van uit dat jullie hetzelfde zijn. Op vakantie doen jullie veel samen, maar jullie zijn niet hetzelfde. Zorg binnen je relatie dat je ook tijd voor jezelf hebt. Zo kun je je beter terugtrekken en aan je eigen ontspanning toekomen. Heeft je partner zin om naar de sauna gaan? Je hoeft niet mee als je daar geen zin in hebt.

 

 

Als je ruimte creëert voor jezelf, dan heb je ook de vrijheid om te doen waar je zin in hebt. Het is dus belangrijk dat je je partner niet behandelt zoals je jezelf zou behandelen. Je partner is niet zoals jij. Jullie zijn allebei anders. Hou je ogen goed open en kijk ook naar de verschillen die jullie hebben.

Wees open over je grenzen. Geef het aan als je moe bent, als je je ziek voelt. Je kunt niet van je partner verwachten dat hij of zij rekening met je houdt, als je het zelf niet aangeeft.

Grenzen aangeven op je werk

Er zijn zoveel redenen om ja te zeggen, op de workshop die je nog voor moet bereiden, maar waar je eigenlijk geen tijd voor hebt. Je wilt behulpzaam zijn, je wilt je klanten te vriend houden, je wilt goed in het licht komen te staan bij je werkgever. Maar jij bent een mens, je kunt niet alles tegelijk. Je kunt beter één ding goed doen, dan tien half af te raffelen.

 

 

 

Praktische tips bij het grenzen aangeven (in werk)

• Zorg dat je één agenda bijhoudt, waarin je alle afspraken duidelijk noteert. Zorg voor een buffertijd. Sommige werkzaamheden duren langer dan je in had geschat. Dan is het belangrijk dat je ruimte hebt in je agenda. Als je voor jezelf alles op een rijtje hebt, dan kun je beter inschatten of je bepaalde werkzaamheden wel of niet aan kunt.
• Luister naar je lichaam. Als je ziek bent, werk dan niet onnodig door. Neem tijd om ziek te zijn.
• Houdt privé en werk zoveel als mogelijk gescheiden. Je lichaam heeft tijd nodig om te ontspannen. Je vrienden, familie en een eventuele partner of kinderen verdienen ook jouw aandacht. Thuiswerken betekent niet dat je de hele tijd werkt. Neem bewust tijd voor andere dingen. Eet niet achter je laptop of computer. Neem de tijd voor rust. Ga erop uit met de hond, neem afstand van je werk!
• Je hoeft niet overal gelijk ‘ja’ op te zeggen. Je kunt ook aangeven dat je wilt overleggen met je partner of er zelf nog even over na wilt denken. Ook hier geldt: neem je tijd. De wereld vergaat niet als je een dag langer nodig hebt om tot een weloverwogen besluit te komen.

Grenzen aanvoelen tijdens het sporten

Je bent moe, maar je wilt nog 2 km hardlopen, een uur zwemmen of 20 oefeningen doen. Je wilt volhouden, beter worden en vooral niet opgeven. Wat zou er gebeuren als je wel besluit om te stoppen voor vandaag? Ben je dan een faalhaas? Juist tijdens het sporten is het belangrijk om je eigen grenzen in te schatten. Welke signalen geeft je lichaam? Als je last krijgt van je rug, stop dan. Niemand anders trapt voor jou op de rem, dat moet je zelf doen!

Bij de meeste mensen is sporten geen groot deel van hun leven. Dit betekent dat je nog energie over moet houden voor de rest van de taken. Daarom is het belangrijk dat sport een manier van ontspanning is en blijft! Zorg er voor dat je lichaam voldoende kan ontspannen van je sportieve activiteiten. Ik zeg maar zo: sport je 2 x per week dan is 1 x per maand een massage aan te raden, sport je vaker kom dan ook vaker voor een massage, liefst 1 x per 2 weken. En kom je vaker neem dan een strippenkaart… dat is voordeliger!

Grenzen aangeven naar je kinderen

Kinderen de vrijheid geven, dat lijkt de ideale situatie. Vergeet niet dat een kind een voorbeeldfiguur nodig heeft. Een kind wordt een volwassene die in een maatschappij leeft, waar wel regels zijn. Als een kind het niet gewend is om met regels om te gaan, dan kan het later in de maatschappij ook niet functioneren. Bovendien bieden regels en grenzen een kind veiligheid. Een kind weet dan wat er van hem of haar wordt verwacht. Tegelijkertijd hebben kinderen de neiging om over grenzen heen te gaan.

Ze willen je uitproberen, zo zoeken letterlijk de grenzen op en dat is ook gezond. Geef dan niet toe aan je kind, maar houd die grenzen aan. Anders weet het kind niet waar hij aan toe is. Het is moeilijk om je grenzen aan te geven, maar uit eindelijk wil je het beste voor je kind.
Het is wel belangrijk dat je haalbare grenzen stelt voor je kind. Vraag niet extreem moeilijke of eigenlijk onnodige dingen van je kind. Het is normaal dat je een regel hebt: ‘We pakken niet zomaar snoepjes uit de kast.’ Het is onnodig om een regel te hebben: ‘Je mag geen vlekken op je kleren krijgen.’ Dit beperkt het kind, het kind kan er zelf soms ook niet veel aan doen. Laat het kind wel kind zijn.

Tenslotte: als je een regel stelt, hou je er dan zelf ook aan. Als een kind niet met modderlaarzen naar binnen mag stampen, doe het zelf dan ook niet. Het kind zal dit namelijk niet begrijpen. Een kind heeft een voorbeeldfiguur nodig.

Andermans grenzen respecteren

Vaak zien we de ander door onze eigen bril. Als wij iets kunnen, dan kan de ander het toch ook. Maar zo is het niet, ieder mens is uniek. Elk mens heeft zijn eigen, persoonlijke grenzen. Als je het moeilijk vindt om de grenzen van een ander in te schatten, vraag er dan naar. Vul in elk geval niets voor de ander in. (NIVEA: Niet Invullen Voor Een Ander)

Bijvoorbeeld: je vriendin vindt het fijn als je even iets laat weten voordat je langskomt. Je kunt denken: Ik ga gewoon spontaan langs, ik heb daar toch ook geen moeite mee? Maar, je vriendin is niet zoals jij. Je vriendin vindt het fijn dat je haar even iets laat weten als je van plan bent om langs te komen. Probeer die signalen op te vangen. Probeer te kijken naar de ander, niet vanuit jezelf, maar vanuit de ander.

Wanneer je de grenzen van een ander respecteert, zal de ander eerder genegen zijn jouw grenzen ook te respecteren.

Oefeningen voor grenzen aangeven/ aanvoelen

Grenzen aangeven is niet altijd even makkelijk. Je moet je eerst bewust worden waarom je het belangrijk vindt om een bepaalde grens aan te geven. De meest voorkomende reden zal zijn dat je er zelf ongelukkig van wordt als je het niet doet. Maar hoe kun je nou het beste grenzen stellen zonder dat je daar een ander mee kwetst of zonder dat je daarmee gelijk in het slechte daglicht wordt gezet. Hierbij een aantal oefeningen en tips waarop het makkelijker is om je grenzen te stellen.

1. Zorg ervoor dat je altijd vanuit jezelf praat

Het is jouw gevoel. Je wordt er niet gelukkig van als je je grenzen niet stelt over een bepaald onderwerp. Aan dit gevoel kan niemand wat veranderen. Ook al vindt een ander het onzin, het blijft jouw gevoel en daar kan niemand iets aan toevoegen. Breng je grens dan ook als zodanig. Blijf beleefd en gericht. Zo kun je bijvoorbeeld zeggen dat je iets niet prettig vindt, omdat het je ongemakkelijk laat voelen. Of: “Ik vind het niet prettig als je zo tegen mij praat. Het komt over alsof ik een klein kind ben.”

Sommige mensen zijn er stellig van overtuigd dat hun intenties goed zijn terwijl je diep van binnen weet dat het niet altijd goed bedoeld is. Ook hier kun je op inspelen door je eigen grenzen hierin te stellen. Je hoeft dan nog niet eens zozeer erop in te gaan dat de bedoelingen van de andere persoon helemaal niet zo goed bedoeld zijn. Dit doe je door bijvoorbeeld te zeggen: “Ik weet dat je het goed bedoeld, maar ik word hier niet zo blij van. Wil je ermee stoppen?” Doordat je steeds uit je eigen persoon praat en je je eigen gevoel neerlegt bij hetgeen dat je wilt zeggen is er haast geen discussie mogelijk.

2. Erken je grenzen

Mensen om je heen verwachten van alles van je. Het is dan ook zeker niet egoïstisch om je grenzen aan te geven. Je helpt de mensen om je heen er zelfs mee. Door je grenzen te stellen en deze zelf te erkennen laat je anderen juist weten wat ze aan je hebben. Je leert ze met je om te gaan en hun eigen gedrag aan te sturen zodat ze je grenzen niet overschrijden. Jouw geluk staat voor jezelf bovenaan en als je vooraf al laat weten waar je grenzen liggen, dan zullen anderen je ook niet vragen deze te overschrijden. Onder de streep worden beide partijen er gelukkiger van.

3. Beter dan een voetveeg

Mensen die zich gedragen als voetveeg zijn niet interessant. Je bent pas interessant als je je eigen grenzen durft aan te geven. Het is in het begin moeilijk om terug te duwen als mensen over je grenzen heen komen, maar op den duur wordt het alsmaar makkelijker.

4. Maak voor jezelf een stappenplan

Geef bij een ander aan dat ze je grenzen overschrijden. Mensen zullen dit doorgaans nog een keer of twee proberen, maar blijf je bericht herhalen. Gaan ze toch door? Ga dan niet dreigen want dan kom je verkeerd over. Geef wel aan wat de consequenties zijn als de mensen ermee door blijven gaan. Blijven ze er echt mee doorgaan? Dan loop je gewoon weg. Je geeft hiermee aan dat het genoeg is geweest. Zij hebben niet gereageerd op je signalen of op je herhalingen. Dan is dit het gevolg en je laat niet met je sollen.

Hoe kun je grenzen aangeven? Oefening 2

Een handige dame die je kan helpen grenzen aangeven is INGE. Gebruik haar om grenzen aan te geven zonder dat je mensen schoffeert, of juist boven jezelf zet.

I: Ik: praat vanuit jezelf, dus: Ik heb het te druk, in plaats van: Jij gooit steeds meer op mijn bordje.

N: Nu: Als je grenzen wilt aangeven doe het dan direct. Zeg niet: vorig jaar heb je mijn bordje ook al te vol gegooid. Dat komt niet over. Als de situatie er naar is, zul je direct grenzen moeten aangeven, anders ben je simpelweg te laat. Lukt het je niet, vraag dan om bedenktijd waarin je de zaken op een rijtje zet.

G: Gevolg: Geef het gevolg aan van als je iets toch zou doen: bijvoorbeeld dat je dan andere taken niet, of minder goed af gaat krijgen.

E: Effect: geef aan welk effect de keuze op jou gaat hebben: ‘Het effect op mij is dat ik me hierdoor erg opgejaagd voel en dat er dan helemaal geen werk meer uit mijn handen komt’.

Neem INGE met je mee en oefen samen met INGE.
Je hebt grenzen aangeven niet zomaar onder de knie.